Co babie do pędzla?!

 

 Jak piszą kuratorzy wystawy na Zamku Lubelskim: "Nadszedł czas, aby  artystki wydobyć z zapomnienia", a kto jeszcze w Lublinie nie był, ma czas do 5 października. Wystawa "Co babie do pędzla?! jest przepiękna i naprawdę ogromna,  dzisiaj przedstawię Wam  zaledwie malutki ułamek tego, co zobaczyłam w jednej sali i co mnie zachwyciło. Jest co oglądać, to kilkaset cudownych prac. Następna sala zawiera dzieła z XX wieku

 Czy wiecie, że przed II wojną światową działało w Polsce ponad 800 profesjonalnych artystek. ale wiele z nich nie doczekało się nigdy wystawienia własnych prac, a były to nie tylko malarki, ale graficzki i rzeźbiarki. 

Kuratorzy podzielili te wystawę na kilka tematów,  ja natomiast postanowiłam Wam pokazać przegląd twórczości tylko kilku  wspaniałych, uzdolnionych kobiet bez owych podziałów.

 W podzielonym na trzy strefy kraju wiek XIX był okresem gwałtownych przemian, których istotnym elementem były ruchy emancypacyjne w dziedzinie sztuki. Pionierki od lat 70-tych przecierały szlaki dla profesji artystycznej Polek. Mogły pobierać naukę tylko w prywatnych pracowniach i szkołach takich jak Warszawska klasa rysunkowa Wojciecha Gersona i krakowski Wydział artystyczny na wyższych kursach dla kobiet założony przez Adriana Baranieckiego. Na dalszą naukę młode adeptki musiały wyjeżdżać za granicę, najczęściej do Paryża, często do Monachium, Wiednia lub Petersburga. Wybór takiej drogi życiowej uznawano za sprzeniewierzanie się powołaniu kobiety, wymagał więc odwagi , siły i determinacji. 

W taki sposób zwrócił się młody artysta młodopolski Kazimierz Sichulski do malarki Olgi Boznańskiej.

Olga Boznańska

 1865-1940

 Rok 2025 to rok Olgi Boznańskiej. To jedna z najwybitniejszych przedstawicielek modernizmu w malarstwie. Jej obrazy malowane smutkiem, melancholijne, nostalgiczne portrety w tonacji brązów i szarości przyniosły jej największą sławę. Kogo wymieniamy, jeśli myślimy lub mówimy o malarkach z przełomu wieków? Założę się, że Olgę Boznańską.

Autoportret 

Autoportret z lampą 

Portret Józefa Czajkowskiego,1894

Pani w fotelu, 1900-1905

Aniela Pająkówna 

1864-1912

Autoportret z córką, 1907

Córka to Stanisława Przybyszewska, nieślubny owoc związku malarki z młodopolskim twórcą-gwiazdą krakowskiej bohemy Stanisławem Przybyszewskim.

Maria Dulębianka, 

1861-1919

Jest uznawana za najważniejszą  postać w historii polskiego ruchu  emancypacyjnego i feministycznego.

                                                               Portret, 4.cw. XIXw.

Portret Marii Konopnickiej, 1908

Od dawna wiemy, że Maria Dulębianka  była długoletnią towarzyszką życia Marii Konopnickiej.

                                Portret kolegi jako poborowego do wojska.  około 1914

Ave Maria, 1891

Mela Muter

1876-1967

Bardzo charakterystyczne malarstwo artystki, która była samoukiem, a pochodziła ze spolonizowanej żydowskiej rodziny.

Portret poety Leopolda Staffa 1903

Autoportret w świetle księżyca, ok 1899-1900

Macierzyństwo (błękitne) około 1909

Portret ojca 1907

Anna Bilińska

 1854-1893

"W realistycznych, dopracowanych wizerunkach malarka skupiała się  na odtworzeniu charakteru postaci, uchwyceniu fizycznego i psychicznego stanu modeli.  "

Modelka, 1884

Portret kobiety w żałobie 1883

Portret dziewczynki o blond włosach 1892

Szczęście matczyne (Hucułka z dzieckiem na kolanach)1891

Maria Chmielowska

 1867 -1929

Praca z nagim modelem długo nie była dostępna dla kobiet z powodu niestosowności , dopiero na Kursach Baranickiego w Krakowie stała się możliwa.

Akt kobiety stojącej tyłem

Akt kobiety siedzącej tyłem

Leokadia Łempicka 

1865- 1913

Zbieżność nazwiska z Tamarą jest przypadkowa.

Chłopiec na krześle – Waciu

Maria Koźniewska 

1875-1968

Dziewczyna i kwiat, pierwsza połowa XX wieku

Jak piszą kuratorzy: "Akt dziewczyny osłaniającej intymną część ciała. wpatrującej się w trzymany  biały kwiat, można rozumieć  jako symboliczne wyobrażenie  przemiany dziewczyny w kobietę..."

Portret Józefa Jankowskiego, literata

 

 Co skłaniało młode kobiety do zainteresowania się rzeźbiarstwem? Ta dyscyplina należała wyłącznie do mężczyzn, bowiem wymagała wysiłku fizycznego oraz pracy w kurzu i brudzie. W dodatku prywatne szkoły nie gwarantowały nauki rzeźby, zdolne kobiety wyjeżdżały (jeśli miały pieniądze lub sponsora) więc za granicę, tak jak malarki. 

Jestem pełna podziwu dla wszystkich artystek, które zamiast robótek ręcznych odkryły w sobie talent i nie bały się przeciwstawić utartym schematom, nie zważając na to, co wypada realizowały swoje marzenia.

Amelia Łubieńska 

1878-1945

Popiersie modelki włoskiej Teresiny

Tola Certowicz,

 1862-1918

Akt siedzącego mężczyzny, około 1888

Natalia Andriolli

1856-1912

Śpiący anioł, 1896

 Luna  Drexler, 

     1882-1933   

Popiersie dziewcząt, około 1910   

Prace tej rzeźbiarki można właśnie oglądać w warszawskiej Królikarni  na wystawie   " Kierunek Paryż. Polskie artystki z pracowni  Bourdelle'a ."     

                   

Nina Aleksandrowicz-Homolacs 

1878-1945

Popiersie kobiety, 1906

O artystkach z początku wieku XX napiszę w następnym poście.

 Jestem bardzo ciekawa, czy znalazłyście artystkę, która szczególnie przypadła Wam do gustu? Podzielcie się, proszę, Waszymi wrażeniami.

Bardzo serdecznie pozdrawiam wszystkich gości i dziękuję za komentarze,

Życzę miłych dni. :)))